یکی از متداولترین نمونههای متریال فولادی ورق سیاه است که به نام نورد گرم نیز شناخته شده و در صنایع مختلف به عنوان یک محصول و یا متریالی فرآوری شده مورد استفاده قرار میگیرد. علت نامگذاری این ورقها به نورد گرم روشی است که جهت تهیه آنها به کار میرود؛ به این صورت که مواد اولیه فولاد را با روش نورد گرم و تحت دمایی بیش از °۹۳۰ سانتیگراد از روی غلتکهایی عبور داده و با فشاری معین صفحات نورد گرم را تولید میکنند که این ورقها در تماس با اکسیژن اکسید شده و بافتی کدر و تیره به خود میگیرند و به عنوان محصولی پیشساخته تحت عنوان ورق سیاه نامیده میشوند.
ساختار ورق سیاه
ساختار ورق سیاه را از میزان کربن موجود در آن تعیین می کنند.
ورق نورد گرم در صنایع گستردهای کاربرد داشته و مورد استفاده قرار میگیرد؛ اما به طور معمول از این صفحات جهت فرآوری و تولید محصولات ثانویه استفاده میکنند؛ زیرا ورقهای سیاه به حالت ابتدایی کاربرد چندانی نداشته و نمیتوانند به تنهایی تشکیلدهنده یک محصول باشند؛ لذا تحت فرایندهای به خصوصی و بنا بر کاربردهای مختلفی که از این صفحات خواهد شد؛ سعی میشود که اشکال مختلفی از آنها را به صورت قابل استفاده برای ساخت مقاطع فلزی، تسمه، پروفیلها، تیرآهن و… کنند.
ورقهای سیاه را به دو حالت شیت یا کلاف و رول شده تولید میکنند و اگر این صفحات از ابتدا و توسط استانداردهای کارخانه برش داده شوند صفحات فابریک ورق سیاه نام میگیرند که در این حالت ضخامت صفحات به طور معمول بیشتر از ۱۵ میلیمتر خواهد بود؛ این در حالی است که صفحات شیت معمولاً در ابعادی به صورت ۱×۲، ۶×۲، ۱۲×۲ و… تولید میشوند.
ساختار ورقهای سیاه را بر اساس میزان کربن موجود در آنها تعیین میکنند به صورتی که ورق معمولی با نماد St37 نمایش داده میشود و به نسبت میزان درصد کمتری از کربن را در خود جای داده است و نمونه ورق نورد گرم صنعتی با نماد St52 مشخص شده و حاوی درصد بالایی از کربن بوده و همین ویژگی سبب شده که از آن در صنایع مهم همچون خودروسازی، کشتیسازی، ساخت هواپیما و… استفاده شود که در این نامگذاریها St نشان دهنده قدرت و استحکام صفحه بوده و عدد درج شده در کنار این نماد نمایشگر تنش و سختی ورقهای شیت است.
انواع صفحات ورق سیاه
معرفی دو نوع صفحه از ورق سیاه از نظر شکل ظاهری
به طور کلی انجام عملیات نورد گرم روی آلیاژهای فولاد طی فرایند خاصی انجام شده که در نهایت انواع ورق سیاه بر حسب ظاهر، ضخامت و ساختار تولید میگردند و هر یک با توجه به مشخصات فیزیکی و ظاهری، کاربردها و مصارف خاص خود را داشته و اگر بخواهیم این صفحات را از روی ظاهر دستهبندی کنیم به دو گروه زیر تعلق میگیرند.
- ورق سیاه رول شده، کویل یا کلاف: این کلافهای نوردگرم عمدتاً حالت پیش ساخته و ابتدایی برای صفحات ثانویه یعنی همان ورقهای نورد سرد محسوب میشوند و معمولاً در عرض ۱۰۰۰ الی ۲۰۰۰، ضخامت ۵/۱ الی ۱۵ میلیمتر و طولهای نا محدود تولید میگردند.
- ورق شیت یا فابریک: همانطور که مشهود است برخلاف ورقهای رولی یا کلافی، این نمونه را به صورت صفحات آماده در ابعاد معین تولید میکنند و اگر به صورت کارخانهای و با ضخامت بیش از ۱۵ میلیمتر برش بخورند صفحات فابریک نام میگیرند.
البته که این دستهبندی ظاهری نمیتوانند نشان دهنده ماهیت و کاربرد گسترده ورقههای سیاه در صنایع مختلف باشد و جدا از این دستهبندی ظاهری، میزان کربن موجود در ساختار این صفحات سبب شده که نمونه St37 مناسب با فعالیتهایی همچون: سوله سازی و ساخت و ساز باشد و نمونه St52 نیز بر حسب ساختار مستحکم و مقاوم خود در صنایع بزرگ و مهم مورد استفاده قرار بگیرد.
کاربرد گسترده ورق سیاه
همانطور که پیش از این اشاره کردیم تفاوتهای ساختاری و فیزیکی مختلفی که در انواع ورق سیاه وجود دارد، به گستردگی این صفحهها و به تبع کاربرد و مصارف گوناگون آنها در صنایع مختلف شده است؛ به طوری که میتوان گفت امروزه در اغلب صنایع به نحوی از انواع مختلف ورقهای سیاه و فرآوردههای مختلف آن و همچنین انواع ورق ساندویچ پانل استفاده میشود که برخی از این موارد به شرح زیر هستند.
- تولید انواع مختلف پروفیلهای ساختمانی شامل: قوطیها، پروفیل z، فرانسوی، ستونی و انواع مختلف چهارچوب
- مقاطع ساختمانی مانند: نبشی، سپریها، ناودانی و تیر ورق
- گاردریلها، تجهیزات و ابزارهای ترافیکی
- انواع زهوار، پانچ و تسمه فولادی
- تجهیزات صنایع مهم دریایی مانند: تانکرها و مخزنهای ذخیره کننده نفت و مشتقاتنفتی
توجه داشته باشید که این موارد تنها نمونههای رایج استفاده از ورق سیاه هستند؛ چراکه با توجه به ساختار، ابعاد و مشخصات ظاهری و فیزیکی مختلف این صفحات از آنها مصارف بسیار بیشتری در صنایع بزرگ و کوچک به صورت فرآوردههای مختلف به عمل میآید و میتوان گفت: که غالباً ورقهای سیاه به صورت مواد اولیه یا ثانویه در تشکیل بسیاری از تجهیزات و ابزارآلات صنعتی دخیل هستند. علاوه بر این با توجه به ضخامتهای مختلفی که از ۱ میلیمتر تا ۱۰ سانتیمتر را پوشش میدهند سختی، انعطافپذیری، حالتپذیری و… صفحات تغییر کرده و به تبع موارد مصرفی و کاربرد آنها نیز دستهبندی میشوند.
ملاک های تعیین کننده قیمت ورق سیاه
همانطور که میدانید یکی از زمینههای متغیر بازار صنعت، مختص به محصولات و تولیدات صنایع فولاد است که همگام با بازارهای داخلی و همچنین نوسانات موجود در بازارهای خارجی تغییر کرده و ممکن است در طول یک روز شاهد چنین قیمت متفاوت در خصوص محصولات صنایع فولاد منجمله ورق سیاه باشیم و برخی از عوامل موثر بر قیمت گزینههای زیر هستند.
- بهتر است ابتدا پیش از خرید به کارخانه و برند تولیدکننده توجه کنید؛ زیرا هر مرکز تولیدی راندمان، پروسه تولید، فرمولاسیون، تجهیزات و آلیاژهایی با کیفیتهای مختلف را جهت تولید انواع ورقهای سیاه به کار میبرد که قطعاً بر کیفیت محصولات خارجی تاثیر گذار خواهد بود.
- جدا از مسئله کیفیت محصول تولید شده که بر قیمت نیز مؤثر است؛ نوع ورق، ابعاد، ضخامت، کاربرد، میزان خرید و نحوه خرید شما نیز بر قیمت این محصول صنعتی تأثیرگذار خواهد بود.
- بازار عرضه و تقاضا نیز از عوامل مهمی است که همیشه تأثیر بسزایی بر روی قیمت محصولات صنعتی داشته و هنگام خرید شما، هر قدر بازار عرضه و تقاضا پررونق باشد قیمتها بالاتر خواهد بود و زمانی که با رکود مواجه باشیم ممکن است قیمتها سیر نزولی داشته باشند.
نکات مهم پیش از خرید ورق سیاه
با توجه به نقش ویژهای که انواع ورق سیاه به صورت مواد اولیه و محصولی پیش ساخته جهت تولید ابزارها و تجهیزات ثانویه صنعتی دارند؛ لازم است که هنگام خرید این صفحات و همچنین خرید ساندویچ پانل ها، نهایت دقت در انتخاب نمونه مناسب با کاربرد مدنظر خود را داشته باشید تا از لحاظ ابعاد و ضخامت، میزان درصد کربن موجود و سایر مشخصات ساختاری و فیزیکی صفحه مناسبی خریداری کنید؛ علاوه بر این باید مشخصات مهم ساختاری از لحاظ شکل پذیری، انعطاف، قابلیت جوش پذیری و حفظ اتصال پس از عملیات جوشکاری، عدم تردی و شکنندگی و نتیجه تست ضربه را از طریق آنالیز شیمیایی که روی صفحات انجام میشود را چک کنید.
اطلاعات ورق سیاه | |
---|---|
💎انواع | شیت یا کلاف و رول شده |
📌ابعاد | ۱×۲، ۶×۲، ۱۲×۲ و… |
✔کاربرد | تولید انواع مختلف پروفیلهای ساختمانی، مقاطع ساختمانی، گاردریلها، تجهیزات و ابزارهای ترافیکی، انواع زهوار، پانچ و تسمه فولادی، تجهیزات صنایع مهم دریایی |
🔸نکات خرید ورق سیاه | لحاظ ابعاد و ضخامت، میزان درصد کربن موجود و سایر مشخصات ساختاری و فیزیکی صفحه |